Γνώθι σαυτόν. Αυτές οι λέξεις ήταν γραμμένες πάνω από την είσοδο του ναού του Απόλλωνα στους Δελφούς, τοποθεσία του ιερού μαντείου. Στην αρχαία Ελλάδα, οι άνθρωποι επισκέπτονταν το μαντείο ελπίζοντας να ανακαλύψουν τι τους επιφύλασσε το μέλλον ή ποιο τρόπο ενέργειας έπρεπε να ακολουθήσουν σε μια κατάσταση. Είναι πιθανό πως οι περισσότεροι επισκέπτες να μη συνειδητοποιούσαν ότι, ανεξάρτητα από το μέγεθος της αποκάλυψης ή την ακρίβεια της πληροφορίας που θα λάμβαναν δεν θα τους γλύτωνε από περαιτέρω δυστυχία και αυτό-δημιουργούμενη οδύνη, αν δεν κατάφερναν να βρουν την αλήθεια που είναι κρυμμένη σε αυτή τη συμβουλή – Γνώθι σαυτόν. Αυτό που υποδηλώνουν αυτά τα λόγια είναι τούτο: Πριν κάνεις οποιαδήποτε άλλη ερώτηση, κάνε πρώτα την πιο θεμελιώδη ερώτηση της ζωής σου: Ποιος είμαι?
Οι μη συνειδητοί άνθρωποι – πολλοί παραμένουν μη συνειδητοί, παγιδευμένοι μέσα στα Εγώ τους για όλη τους τη ζωή – θα σου πουν αμέσως ποιοι είναι: το όνομά τους, το επάγγελμά τους, την προσωπική τους ιστορία και οτιδήποτε άλλο με το οποίο είναι ταυτισμένοι. Άλλοι μπορεί να φαίνονται πιο εξελιγμένοι, επειδή βλέπουν τον εαυτό τους ως αθάνατη ψυχή ή θεϊκό πνεύμα. Γνωρίζουν όμως πραγματικά τον εαυτό τους ή έχουν προσθέσει απλώς μερικές έννοιες που ηχούν πνευματικές στο περιεχόμενο του νου τους? Το να γνωρίζεις τον εαυτό σου πηγαίνει πολύ πιο βαθιά από την υιοθέτηση ενός συνόλου ιδεών ή πεποιθήσεων.
Οι πνευματικές ιδέες και πεποιθήσεις μπορούν να είναι, στην καλύτερη περίπτωση, βοηθητικοί δείκτες αλλά, από μόνες τους, σπάνια έχουν τη δύναμη να ξεριζώσουν τις πιο σταθερά εδραιωμένες κεντρικές έννοιες του ποιος νομίζεις ότι είσαι, που αποτελούν μέρος της εξαρτημένης μάθησης του ανθρώπινου νου. Το να γνωρίζεις βαθιά τον εαυτό σου δεν έχει καμία σχέση με οποιεσδήποτε ιδέες κολυμπάνε από εδώ και από εκεί μέσα στο νου σου. Το να γνωρίζεις τον εαυτό σου, σημαίνει να είσαι ριζωμένος στην Ύπαρξη, αντί να είσαι χαμένος μέσα στο νου σου.
Η αίσθησή σου σχετικά με το ποιος είσαι προσδιορίζει το τι αντιλαμβάνεσαι ως ανάγκη σου και το τι είναι σημαντικό για σένα στη ζωή – και ό,τι είναι σημαντικό για σένα θα έχει τη δύναμη να σε ταράζει και να σε ενοχλεί. Μπορείς να το χρησιμοποιήσεις αυτό ως κριτήριο για να ανακαλύψεις πόσο βαθιά γνωρίζεις τον εαυτό σου. Αυτό που είναι σημαντικό για σένα δεν είναι απαραίτητα αυτό που λες, αλλά τι αποκαλύπτουν οι πράξεις και οι αντιδράσεις σου ως σημαντικό και σοβαρό για σένα. Έτσι μπορείς αν θέλεις να κάνεις στον εαυτό σου την ερώτηση: Ποια είναι τα πράγματα που με ταράζουν και μ΄ενοχλούν? Αν μικρά πράγματα έχουν τη δύναμη να σ΄ενοχλούν, τότε αυτός που νομίζεις ότι είσαι είναι ακριβώς αυτό: μικρός. Αυτή θα είναι η μη συνειδητή σου πεποίθηση. Ποια είναι τα μικρά πράγματα? Τελικά όλα τα πράγματα είναι μικρά, επειδή είναι παροδικά.
Μπορεί να λες: «Ξέρω πως είμαι μια αθάνατη ψυχή» ή «το μόνο που θέλω είναι γαλήνη» – μέχρι να χτυπήσει το τηλέφωνο. Άσχημα νέα: Το χρηματιστήριο κατέρρευσε, σου έκλεψαν το αυτοκίνητο, το συμβόλαιο έσπασε, ο/η σύντροφός σου σε παράτησε κλπ. Ξαφνικά εμφανίζεται ένα κύμα άγχους και αγωνίας. Είναι φανερό πως κάτι είναι πιο σημαντικό για σένα τώρα από την εσωτερική γαλήνη που, μια στιγμή πριν, έλεγες πως είναι το μόνο που θέλεις και δεν είσαι πια μια αθάνατη ψυχή. Τα χρήματα, το συμβόλαιο, η απώλεια είναι πιο σημαντικά. Για ποιον? Για την αθάνατη ψυχή που είπες πως είσαι? Όχι. Για σένα τον μικρό που επιζητεί την ασφάλεια σε πράγματα που είναι παροδικά και που άγχεται επειδή δεν καταφέρνει να την βρει. Τουλάχιστον τώρα ξέρεις ποιος πραγματικά νομίζεις πως είσαι.
Κανείς δεν μπορεί να σου πει ποιος είσαι. Θα ήταν απλώς άλλη μια έννοια, επομένως δεν θα σε άλλαζε. Το ποιος είσαι δεν χρειάζεται κάποια πεποίθηση, μάλιστα μπορεί να είναι και εμπόδιο. Δε χρειάζεται καν να το συνειδητοποιήσεις, αφού είσαι ήδη αυτός που είσαι. Όμως, χωρίς συνειδητοποίηση, το ποιος είσαι δεν ακτινοβολεί τη λάμψη του μέσα σε αυτό τον κόσμο και παραμένει στο Άδηλο. Είσαι τότε σαν έναν φαινομενικά φτωχό άνθρωπο που δεν γνωρίζει ότι έχει έναν τραπεζικό λογαριασμό 100 εκατομμυρίων δολαρίων, και έτσι ο πλούτος του παραμένει ένα ανέκφραστο δυναμικό.
Από το βιβλίο του Eckxart Tolle, Για Μια Νέα Ζωή
Νούσια Πλεύρη, ECP, ψυχοθεραπεύτρια