Ο γενικότερος σκοπός της ψυχοσυνθετικής συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας είναι να βοηθήσει το άτομο όχι μόνο στην επίλυση άμεσων, ειδικότερων προβλημάτων, αλλά να δημιουργήσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μπορεί να αναπτύσσει τις δυνάμεις του και να λύνει μόνο του τα προβλήματά του.
Ο σύμβουλος επιδιώκει να το βοηθήσει να μάθει πως να αναγνωρίζει, αλλά και να ξεπερνά τα ψυχολογικά εμπόδια και τα γενικότερα προβλήματα καθώς αυτά αναδύονται. Ψυχοσυνθετική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία.
Στο ψυχολογικό επίπεδο σκοπεύει να βοηθήσει το άτομο να δημιουργήσει μια προσωπικότητα, ελεύθερη από συναισθηματικά εμπόδια, η οποία έχει τον έλεγχο όλων των επιμέρους λειτουργιών της καθώς και την επίγνωση του δικού της κέντρου.
Η Ψυχοσύνθεση, ωστόσο, δίνει έμφαση και στο υπερπροσωπικό στοιχείο του ανθρώπου και αυτό το στοιχείο δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί στην ψυχοσυνθετική συμβουλευτική, όπως και στην ψυχοθεραπεία. Στο υπερπροσωπικό επίπεδο λοιπόν επιδιώκει να βοηθήσει το άτομο στην εξερεύνηση εκείνης της περιοχής της εμπειρίας, που συνήθως δεν συνειδητοποιεί κανείς γιατί είναι πέρα από τη συνηθισμένη του επίγνωση, της εμπειρίας που είναι γεμάτη μυστήριο και που είναι η πηγή της έμπνευσης και της εσωτερικής φώτισης. Το αποκορύφωμα αυτής της εξερεύνησης είναι η ανακάλυψη της αληθινής μας ουσίας πέρα από τις μάσκες και τους ρόλους, της πνευματικής εμπειρίας, της αίσθησης επικοινωνίας του ατόμου με το σύμπαν, καθώς και της ενότητας όλης της ζωής. Στη συμβουλευτική διαδικασία κάθε ψυχολογικό πρόβλημα μπορεί να αναλυθεί σε τρία επίπεδα.
Το πρώτο αφορά στην παρουσίαση του θέματος που απασχολεί το άτομο στο παρόν, στην διερεύνησή του πως νιώθει γι αυτό, καθώς και στη συλλογή γενικότερων πληροφοριών σχετικά με το πότε και πώς αναδύθηκε το πρόβλημα.
Το δεύτερο επίπεδο αφορά στην εξερεύνηση του παρελθόντος. Κάθε ψυχολογικό πρόβλημα έχει την ιστορία του, η οποία συχνά σχετίζεται με την πρώιμη παιδική ηλικία. Η ενασχόληση με την περιοχή του κατώτερου ασυνείδητου είναι απαραίτητη για τον εντοπισμό της ρίζας του προβλήματος. Εδώ χρειάζεται κάθαρση, έτσι ώστε να απελευθερωθεί η επώδυνη, αρνητική ενέργεια που έχει συσσωρευθεί και που εμποδίζει την ελεύθερη έκφραση του ατόμου, την ενέργεια της ζωής και τη γενικότερη εξέλιξή του.
Το τρίτο επίπεδο αφορά την υπερπροσωπική εμπειρία. Η έμφαση εδώ είναι στο μέλλον και στην εξέλιξη. Η ψυχοσυνθετική υπόθεση που γίνεται εδώ είναι ότι κάθε ψυχολογική δυσκολία εμπεριέχει το σπόρο του τι είναι δυνατόν να γίνουμε. Μέσα σε κάθε πρόβλημα βρίσκεται η δημιουργική ευκαιρία για ανάπτυξη.
Μερικοί από τους ειδικότερους στόχους της ψυχοσυνθετικής συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας είναι:
*Να ανακουφίσει μεν τον πόνο του ατόμου, αλλά παράλληλα να το βοηθήσει να κατανοήσει τη σημαντικότητα αυτού του πόνου. Συνήθως τα προβλήματα του πελάτη σχετίζονται με το κατώτερο ασυνείδητο. Άμυνες που εμποδίζουν την εξέλιξη του ατόμου, αβάσταχτος πόνος, μια κρίση που περνάει, η αίσθηση ότι δεν βρίσκει νόημα σε τίποτα, ο θάνατος ή η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου κ.α., είναι δυνατόν να οδηγήσουν στην αναζήτηση υποστήριξης μέσα από μια σχέση συμβουλευτικής. Στην Ψυχοσύνθεση, ωστόσο, ο πόνος, η κρίση και η νεύρωση θεωρούνται ως δημιουργικοί παράγοντες, που είναι δυνατόν να οδηγήσουν το άτομο στην ανοδική του εξέλιξη. Η εξερεύνηση του κατώτερου ασυνείδητου και του παρελθόντος είναι αναγκαία, όπως είναι αναγκαία και η κατανόηση του πόνου του πελάτη. Όμως δίνεται περισσότερη έμφαση στη δημιουργική χρήση των αντιξοοτήτων και των προβλημάτων. Θα μπορούσαμε ίσως να δούμε κάθε προβληματική κατάσταση σαν μια διαστροφή κάποιας ανώτερης ιδιότητας. Για παράδειγμα, η ανασφάλεια είναι μια ανώριμη μορφή της ευαισθησίας. Η εξάρτηση είναι μια αρνητική εκδήλωση της ικανότητας για αγάπη, ο θυμός μια διαστροφή της υγιούς τάσης για διεκδίκηση των δικαιωμάτων του ατόμου. Ο πόνος και η κρίση που περνάει το άτομο λοιπόν, θεωρούνται και ως ευκαιρία για την ανάπτυξή του. Η ανάπτυξη και η υγεία σημαίνουν να ζει κανείς με ο,τιδήποτε φέρνει η ζωή. Αυτή είναι μια δυναμική αντίληψη του πόνου, γιατί ο πόνος θεωρείται ως μια πρόκληση που θα βοηθήσει το άτομο να ανελιχθεί σε ένα ανώτερο επίπεδο ανάπτυξης. Ψυχοσυνθετική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία.
*Να βοηθήσει το άτομο να αποκτήσει μια βαθύτερη γνώση των αδυναμιών του, αλλά και των χαρισμάτων και όλου του δυναμικού του.
*Να το βοηθήσει να κινηθεί προς την επίτευξη μιας ισορροπίας – συμφωνίας του εσωτερικού του με τον εξωτερικό κόσμο.
*Να το βοηθήσει να ξεφύγει από εξαρτήσεις και ταυτίσεις, να γίνει ο δημιουργός της ζωής του, να εκφράζεται, να έχει αισιοδοξία, και
*Να ξαναγίνει κύριος του εαυτού του, έτσι ώστε ο σύμβουλος να μη χρειάζεται πλέον.
Από το βιβλίο των Χρ. Κοσμίδου – Hardy & Αθ. Γαλανουδάκη – Ράπτη, Συμβουλευτική, Π. Ασημάκης.
Νούσια Πλεύρη, ECP, ψυχοθεραπεύτρια